Njegova svetost arhiepiskop pećki, mitropolit beogradsko-karlovački i patrijarh srpski Irinej preminuo je juče od posledica izazvanih virusom korona u Vojnoj kovid bolnici „Karaburma“ u Beogradu. Vlada Srbije, ali i opštine Budva i Plužine u Crnoj Gori, donijele su odluke o proglašavanju dana žalosti. U Srbiji je proglašena trodnevna žalost do nedjelje, 22. novembra, dok će u Plužinama i Herceg Novom dan žalosti biti 22, a u Budvi 23. novembar.

Mitropolit dabrobosanski Hrizostom služio je juče u Sabornoj crkvi Svetog arhangela Mihaila u Beogradu pomen patrijarhu Irineju. Iz SPC je saopšteno da je Sveti arhijerejski sinod održao sjednicu i donio odluku da patrijarške dužnosti preuzima Sveti arhijerejski sinod u skladu sa članom 62 Ustava SPC, a da Svetom sinodu do izbora novog patrijarha srpskog predsjedava mitropolit dabrobosanski Hrizostom. Za administratora upražnjene Arhiepiskopije beogradsko-karlovačke Sveti arhijerejski sinod je izabrao episkopa šumadijskog Jovana.
– Tijelo blaženopočivšeg patrijarha srpskog Irineja biće izloženo u Sabornom hramu Svetog arhangela Mihaila u Beogradu tokom svete liturgije na dan slave sabornog hrama, 21. novembra, a poslije toga prijeneto u Hram Svetog Save na Vračaru, gdje će vjernici imati priliku da se oproste. Sveta zaupokojena liturgija biće služena u nedjelju, 22. novembra, u Hramu Svetog Save na Vračaru gdje će patrijarh biti i sahranjen – saopštila je SPC. Sveštenik Dragan Šovljanski rekao je da će vjernici moći da priđu na nekoliko metara i poklone se patrijarhu, i zamolio vjernike da nose maske.

Mitropolija crnogorsko-primorska saopštila je da je patrijarh Irinej, nakon što je izabran za 45. poglavara SPC, petnaest puta posjetio Crnu Goru. Ističu da je patrijarh rado dolazio u Crnu Goru i o tome je sam svjedočio.

– Ovdje djeluje blagodat Božja, milost Božja! Ovdje narod svojim jezikom hvali Gospoda, jezikom svoje duše i srca. Nedostaje riječ da se zahvalim i izrazim ono što osjećam. Dolazio sam na mnoga mjesta, kod nas i van, ovoliki i ovakakav narod ja nisam susreo. Ovaj skup najbolje govori šta je Crna Gora, ona je bila i ostala ono što je bila kroz vjekove. Hvala Bogu što je tako – govorio je patrijarh, podsjećaju iz Mitropolije.

Poslednji put je bio u Crnoj Gori 1. novembra ove godine na sahrani zemnih ostataka mitropolita crnogorsko-primorskog Amfilohija u Podgorici. To je ujedno bilo i njegovo poslednje pojavljivanje u javnosti. Ubrzo nagon toga, 4. novembra, hospitalizovan je u Vojnoj kovid bolnici „Karaburma“ u Beogradu. Predstojatelj Srpske crkve Irinej prvi put je Crnu Goru, Mitropoliju crnogorsko-primorsku, posjetio 31. oktobra 2010. godine.

Povodom proslave jubileja 800 godina autokefalnosti SPC i 1.500 godina postojanja Manastira Rođenja Presvete Bogorodice – Podlastve kod Budve, 27. septembra prošle godine, predstojatelja Srpske crkve u grbaljskoj Podlastvi dočekalo je hiljade vjernih. Poslije doksologije u manastiru Podlastvi, gdje se više hiljada vjernika sa svih strana Boke sabralo da dočeka svog patrijarha, mitropolit Amfilohije je zablagodario njegovoj svetosti na ljubavi i blagoslovu, izražavajući posebnu radost što je naslednik Svetog Save došao u blagosloven manastir koji proslavlja petnaest vjekova postojanja u godini kada proslavljamo osam vjekova autokefalnosti SPC.

– Poslije usvajanja spornog i diskriminatornog Zakona o slobodi vjeroispovijesti, 27. decembra 2019. godine njegova svetost patrijarh srpski Irinej pozvao je državne vlasti Crne Gore, posebno pripadnike Ministarstva unutrašnjih poslova, da prestanu sa brutalnim terorom nad Srpskom pravoslavnom crkvom, njenim sveštenstvom i vjernim narodom. „Neljudsko prebijanje vikarnog episkopa dioklijskog g. Metodija, sveštenika i srpskih pravoslavnih vjernika, samo zato što su Srbi i što su pravoslavne vjere, čin je nezabilježen u Evropi od pada fašizma i prestanka boljševičkog terora.” Isto tako, srpski patrijarh je uputio molitve Gospodu da se urazumi ljude koji vode Crnu Goru da prekinu sa nasiljem i otimanjem crkvene imovine i pružio punu podršku arhijerejima, sveštenstvu, monaštvu i vjernima da se na svakom mjestu i u svakoj prilici bore i ne odustanu od odbrane Srpske pravoslavne crkve – podsjećaju u Mitropoliji.

Ističu da je patrijarh u vrhu srpskog bogoslovlja našeg vremena, kao takav je cijenjen i poštovan u cijelom pravoslavlju.
– Svojim upokojenjem blaženopočivši mitropolit ostavlja veliku prazninu u životu naše Crkve, a posebno u rješenju problema vezano za Crkvu ovdje u Crnoj Gori. Otišao je u trenutku kada je njegovo prisustvo najpotrebnije Crkvi i narodu. Nadamo se da će svojim molitvama pred Licem Božjim izmoliti da se prilike u Crnoj Gori riješe na najbolji i najkorisniji način za Crkvu, kako za srpski, tako i za druge narode u Crnoj Gori. U tome će mu sigurno pomoći Sveti Petar Cetinjski, Sveti Vasilije Ostroški i drugi srpski svetitelji i prosvetitelji – zaključuju u Mitropoliji.

Povodom upokojenja patrijarha u Cetinjskom manastiru je odslužen pomen blaženopočivšem patrijarhu. Pomen su služili protojerej-stavrofor Obren Jovanović, sekretar Mitropolije i namjesnik cetinjski, jerej Anđelko Boričić, službenik Mitropolije, jeromonah Justin Mrenović, sabrat Cetinjskog manastira, i đakon Igor Pešikan, službenik Mitropolije. Pomenu je molitveno prisustvovalo i pojalo bratstvo ove svetinje.

Nakon pomena, otac Obren je istakao, između ostalog, da je ovo jako tužan dan za SPC, kao i za čitavo pravoslavlje zbog gubitka ovako časnog i vrlog arhijereja Crkve Božije.

Episkop niški Arsenije rekao je da je patrijarh Irinej imao mnogo ljubavi za svoju crkvu i svoj narod, kojima je posvetio sav svoj život.

– Naročito je isticao tokom svog služenja svoju ljubav prema Kosovu i Metohiji i nije bilo dana da nije pomenuo KiM i naš narod tamo sa bolom i nadom da će se nešto nabolje promijeniti – rekao je episkop Arsenije.

Vladika raško-prizrenski Teodosije kazao je da je patrijarh Irinej imao veliko razumijevanje za Kosovo i Metohiju i za sve koji tu žive, istrajavaju i opstaju.

– Imao je veliko razumijevanje za Kosovo i Metohiju, za sve nas koji ovdje živimo, istrajavamo, opstajemo. Bio nam je velika podrška. Naročito meni kao episkopu, sveštenstvu i monaštvu, ali i onim vjernicima i narodu koji istrajavaju sve ovo vrijeme i ne žele da napuste ove svete prostore – rekao je Teodosije u Manastiru Gračanica.

Srpska pravoslavna crkva podsjetila je da je „dana 27. avgusta 1930. godine blagočestive roditelje Zdravka i Milijanu Gavrilović iz sela Vidove kod Čačka – i sa njima sav rod srpski – Gospod blagoslovio rođenjem muškog djeteta koje je na krštenju dobilo ime Miroslav”, a koji će u januaru 2010. postati srpski patrijarh.

U rodnom selu završio je osnovnu školu, a poslije gimnaziju u Čačku i bogosloviju u Prizrenu. Zatim diplomira na Bogoslovskom fakultetu u Beogradu. Po završetku vojne službe postavljen je za suplenta (profesora) Prizrenske bogoslovije. Prije stupanja na dužnost profesora, oktobra 1959. godine, u Manastiru Rakovica od patrijarha srpskog Germana prima monaški čin, dobivši ime Irinej. Na dan Svete Petke iste godine u Crkvi Ružica na Kalemegdanu rukopoložen je u čin jeromonaha. Dok je kao profesor službovao u Prizrenskoj bogosloviji upućen je na postdiplomske studije u Atinu. Za upravnika Monaške škole u Manastiru Ostrog postavljen je 1969. godine, odakle se vraća u Prizren na mjesto rektora slavne Bogoslovije. Sa te dužnosti je 1974. izabran za vikara patrijarha srpskog sa titulom episkopa moravičkog. Za episkopa niškog izabran je 1975. godine. Na Svetom arhijerejskom saboru Srpske pravoslavne crkve 22. januara 2010. godine izabran je za arhiepiskopa pećkog, mitropolita beogradsko-karlovačkog i patrijarha srpskog.

M.SEKULOVIĆ

---

Vučić: Tuguje Srbija i cijelo srpstvo
Predsjednik Srbije Aleksandar Vučić uputio je Svetom arhijerejskom sinodu SPC telegram saučešća povodom smrti patrijarha, navodeći da „danas tuguje Srbija i cijelo srpstvo”.
– Upokojio se naš patrijarh, tih i miran, dobar i miroljubiv čovjek, naš odgovorni duhovni pastir. Umro je čovjek kakvi bismo svi voljeli da budemo i onakav kako nas naša vjera uči da budemo. Samo veliki narodi mogu da daju velike ljude. Veliki se rode i žive u svom narodu, nikad viši od njega i u svemu pokorni njegovom dobru i napretku. Veliki ljudi ne gospodare, oni služe. Njihov izbor nije bilo koja strana nego cio narod. Oni su strpljivi na sumnje, smireni u napetosti i mirotvorni u svakoj podjeli i razlici. Spori na riječi i brzi u dobroti. I kada ih ne vidimo, znamo da su tu, osjećamo snagu njihove pripadnosti svome rodu, otadžbini i svojoj vjeri – izjavio je Vučić.

Zvaničnici Republike Srpske (RS) uputili su svim arhijerejima SPC, monaštvu, sveštenstvu i narodu saučešće povodom smrti patrijarha Irineja. Srpski član predsjedništva BiH Milorad Dodik kazao je da je Irinejevim odlaskom naša crkva izgubila velikog molitvenika i istinskog pastira svog naroda, a RS i velikog prijatelja koji je sa njom dijelio dobro i zlo od kako je stupio na patrijaršijski tron. Predsjednica RS Željka Cvijanović je navela da odlazak njegove svetosti predstavlja ogroman gubitak i žalost za SPC, srpski narod, ali i za cijeli hrišćanski svijet.

Princ Aleksandar Karađorđević izjavio je da je sa velikom tugom primio vijest o smrti patrijarha Irineja i da je cio srpski narod ostao bez velikog duhovnog vođe. Princ Aleksandar je naveo da će patrijarh Irinej ostati zapamćen kao „borac za Crkvu i srpski narod”.


Krivokapić: U teškim vremenima čuvao Crkvu
Mandatar za sastav nove vlade Crne Gore Zdravko Krivokapić saopštio je juče da je sa tugom primio vijest o smrti patrijarha srpskog Irineja.

– Bio je veliki čovjek koji je u teškim vremenima čuvao Crkvu i čvrsto držao njeno kormilo. Odlikovali su ga mudrost, skromnost i posvećenost Bogu i ljudima. Vječan pomen – napisao je Krivokapić na Tviteru.

Lider Prave Crne Gore i poslanik Marko Milačić kazao je da nas je napustio čovjek koji je čitav život posvetio Bogu, crkvi i narodu, pokazavši nam svima na taj način put jedine istine i pravednosti.

Gradonačelnik Budve Marko Carević rekao je da je Irinej od svog ustoličenja uradio mnogo za pravoslavnu zajednicu i sve vjernike, te da će ostati upamćen kao mudar poglavar Crkve i svetionik svim vjerujućim ljudima koji je vodio narod kroz velika iskušenja ovog vremena.

I predsjednik Crne Gore Milo Đukanović uputio je saučešće povodom smrti patrijarha.


Crna Gora će davati patrijarhe za tron Svetog Save
Predsjednik Opštine Berane Dragoslav Šćekić kazao je da je smrt patrijarha srpskog Irineja „još jedan veliki gubitak za našu Srpsku pravoslavnu crkvu (SPC), nakon nedavne smrti mitropolita Amfilohija”. Istakao je da će njegoševska i svetosavska Crna Gora živjeti vječno, čuvaće sjećanje na svoje blagopočivše svete patrijarhe, mitropolite i vladike, i davaće patrijarhe za tron Svetog Save i očuvanje našeg imena i bića.

Predsjednik Socijalističke narodne partije Vladimir Joković rekao je da je odlazak patrijarha duboko pogodio SPC i njen vjerni narod koji je u njemu prepoznavao oličenje hrišćanske blagosti i mudrosti, koji je u teškim vremenima bio je glas razuma, mira i tolerancije.







Putin: Saučešće bratskom srpskom narodu
Predsjednik Rusije Vladimir Putin uputio je telegram saučešća srpskom predsjedniku Aleksandru Vučiću povodom smrti patrijarha srpskog Irineja, saopšteno je iz Kremlja. Putin je ocijenio da je patrijarh Irinej zaslužio taj autoritet koji ima u svojoj domovini, kao i u inostranstvu, i to isključivo svojim djelima. Kako je rekao, njegovi glavni napori bili su unapređenje najviših duhovnih vrijednosti, ali i jačanje jedinstva cjelokupnog pravoslavnog svijeta.
– Molim vas da prenesete moje saučešće i riječi podrške cjelokupnom sveštenstvu SPC, kao i cijelom srpskom bratskom narodu – dodao je Putin.

Poglavar Ukrajinske pravoslavne crkve Epifanije uputio je saučešće zbog smrti srpskog patrijarha Irineja, saopštila je Ambasada Ukrajine.


Knjiga žalosti u ambasadi i konzulatu Srbije
U ambasadi Srbije u Podgorici i konzulatu te države u Herceg Novom naredna tri dana biće otvorena knjiga žalosti povodom smrti patrijarha Irineja. Ambasador Srbije u Crnoj Gori Vladimir Božović uputio je saučešće arhirijerima, sveštenstvu i monaštvu SPC i vjernicima u Srbiji i Crnoj Gori, kao i širom svijeta, povodom smrti patrijarha Irineja. Srpski narod je, kako se navodi u saopštenju ambasade, izgubio ne samo svog duhovnog pastira već veliku i istorijsku ličnost, koja je obilježila „vrlo tešku deceniju” za srpski narod, Crkvu i državu.


Bečić: Život posvetio služenju Bogu
Smrt patrijarha srpskog Irineja je odlazak čovjeka koji je cijeli svoj život posvetio služenju Bogu, narodu i humanoj ideji čovjekoljublja i veliki gubitak za vjernike i sve njegove poštovaoce, kazao je predsjednik Skupštine Aleksa Bečić. On je uputio saučešće episkopima, monaštvu, sveštenstvu i vjerujućem narodu.


Nepokolebljivi branič pravoslavne vjere
Saučešće povodom smrti patrijarha uputili su lideri Demokratskog fronta. Andrija Mandić je kazao da je otišao je veliki duhovnik, podvižnik i nepokolebljivi branič pravoslavne vjere, te da je bila čast i privilegija hodati ljudskim i duhovnim pravcem koji je on trasirao. Milan Knežević je naveo da je patrijarh čak i kad su ga napadali oni koji bi uradili sve zbog sitnih političkih računica i taštih slabosti ljudske prirode, smjerno, ali samouvjereno i hrabro nastavljao svoj jevanđeljski put dostojan svojih prethodnika hirotonisanih u svetoj Pećaršiji. Nebojša Medojević je istakao da je Irinej bio dobar čovjek i iskrena podrška pravoslavnim vjernicima SPC u Crnoj Gori. Ostali bez dva noseća stuba SPC
Akademik i pjesnik Matija Bećković je povodom smrti patrijarha ocijenio da su se za kratko vrijeme skršila dva noseća stuba SPC – mitropolit crnogorski Amfilohije i patrijarh srpski Irinej. On je naveo za „Kurir” da uz nevolje koje prate čitavo pravoslavlje, srpska crkva se zaljuljala i našla na velikom iskušenju.
– Ali, kako nas uče i ohrabruju protekli vjekovi – onaj treći, nevidljivi, nesalomivi stub držač će i ovog puta obezbijediti njenu budućnost i vječnost – kazao je Bećković.
Vaseljenski patrijarh Vartolomej kazao je da je patrijarh Irinej pokazivao je veliko razumijevanje i ljubav prema svim ljudima, čak i onda, kada su izražavali druge i suprotne stavove vezane za pravoslavlje i za njegov srpski narod.
– Pokazao je širinu i blagodat svaki svojim djelom u životu. Neka mu Gospod podari vječno rajsko naselje i neka se pred prestolom Gospoda moli za srpski narod i sve pravoslavne hrišćane – istakao je Vartolomej.